در نقد فرهنگ عدم خرید روزنامه توسط احوازی ها در غرب

رضا وشاحی

2008-12-20

در ایران که بودیم خب یک عده ای می گفتند که روزنامه ها همه دولتی هستند و حرفی برای گفتن ندارند. اینجا در غرب هم من تاکنون یک نفر احوازی ندیدم که خرید و خواندن روزنامه جزو کار روزانه اش باشد. دلیل این روزنامه نخریدن ما چیست؟ مقاله زیر نگاهی به اهمیت فرهنگ روزنامه خوانی دارد.

طرح مشکل

برای آن دسته از چپ هایی که فکر می کنند روزنامه ها در غرب هم آزاد نیستند و در نتیجه ارزش خواندن ندارند، من هیچ توضیحی نمی توانم بدهم. چون شنیده ام این بیماری توهم توطئه تا این حد هم رشد کرده است.

جای سوال دارد که کسی اهل سیاست باشد ولی روزنامه نخواند. اصولا یک شهروند خوب هم می بایست عادت روزنامه خواندن داشته باشد، چه برسد به ماها که کار سیاسی هم می کنیم.

روزنامه خواندن جزو لاینفک یک فرد سیاسی می باشد. مخصوصا ما شرقی های استبداد زده، که استبداد از سر و روی جامعه ای که از آن آمدیم می بارد، به هزار و یک دلیل دیگر هم می بایست حتما روزنامه بخوانیم. برای اینکه با روزنامه خواندن است که ما با روند دموکراسی در کشور خاصی که هستیم آشنا می شویم. با نحوه انتقاد کردن، پیشنهاد کردن و مخالفت کردن آشنا می شویم. روزنامه یک مدرسه است. مهمتر از همه نوع تفکر انتقادی غرب را خواهیم فهمید.

دلایل عدم نخریدن روزنامه

یکی از دلایل عمده نخریدن روزنامه ندانستن زبان است. بسیاری از اهوازی ها در یادگیری زبان کشوری که در آن ساکن هستیم مشکل داریم. علت اش هم بیشتر به این می گردد که غالبا با غیر احوازی ها معاشرت نمی کنیم و بیشتر در خودمان هستیم. و این موجب کندی یادگیری زبان و فرهنگ جدید برای ما شده است. در واقع روزنامه به ما کمک خواهد کرد که زبان کشوری را که در آن ساکن هستیم زودتر یاد بگیریم و با تاریخ و فرهنگ آن کشور آشنا شویم.

علت دیگری که مطرح می شود مشکلات اقتصادی است. که البته این مطرح نمی شود ولی مثل بسیاری مسایل شرقی دیگر ریشه پنهان مالی دارد. در انگلستان که چند روزنامه طراز اول جهان در آن منتشر می شود، خرید روزنامه در کل مبلغ ناچیزی است. با کمتر از چهار پوند در هفته می توان 5 روز کاری هفته روزنامه خرید.

عذر و بهانه رایج دیگر این است که ما از نسخه های الکترونیکی استفاده می کنیم و به همین دلیل روزنامه چاپی نمی خریم. که در عالم واقعیت چنین نیست. نکته مهم این است که بسیاری از اجزای روزنامه، مثل ضمیمه ها ومجلات دوره ای، و بسیاری از گزارشات و نظرات در نسخه الکترونیکی معمولا منتشر نمی شوند. من به این نوع استدلالات نام محافظه کاری جدید داده ام. استفاده از تکنولوژی برای حفظ وضعیت موجود.

دلیل اصلی البته به طور غیر مستقیم این است که ما ترس از تغییر داریم و می ترسیم که اگر با افکار چدید آشنا بشویم تغییری در افکار محافظه کارانه مان پیش بیاید.

واقعیت این است که اهمیت روزنامه خواندن را نمی دانیم

روزنامه برای ما یک رسانه یک سویه بوده است. توقع و نگاهی که به روزنامه داریم چیزی مثل یک شبنامه است. این نگاه را می بایست تغییر داد.

من بسیاری از سو تفاهم های موجود در بین فکر شرقی و غربی در این دیده ام که ما با نوع نگرش و فکر غربی آشنا نیستیم. و روزنامه یکی از مهمترین ابزاری است که به رفع این تناقضات کمک می کند.

اگر ما روزنامه نخواهیم چگونه می خواهیم دموکراسی را یاد بگیریم؟ دموکراسی فقط یک تئوری دوست داشتنی سیاسی نیست، یادگیری نیاز دارد. تمرین نیاز دارد. یادگرفتن نظریه دموکراسی کافی نیست.

من سوالی دارم و آن این است که چگونه کسی می تواند ادعای رهبری یک حزب سیاسی را بکند در عین حالی که یک روزنامه نمی خواند؟ بررسی کتاب ها و نظریات جدید پیش کش.

در روزنامه شما می توانید روند دموکراسی و دیالوگ را در یک کشور بررسی کنید. روزنامه خواندن نوعی تمرین دموکراسی هم هست.

یکی از مشکلات ما این است که با فکر انتقادی غربی آشنا نیستیم. منابعی را که می خوانیم منابع شرقی هستند. سایت هایی را می خوانیم که همه از افکار قدیمی تغذیه می کنند. سایت هایی را می خوانیم که تازه مترقی ترین آنان مطالب غربی ها را ترجمه می کنند. خب چرا آب را از سرچشمه برنداریم؟ ما که در سرچشمه هستیم چرا از این امکانات استفاده نکنیم. برای ما گویی زمان متوقف شده است و در پنجاه سال اخیر هیچ چیز جدید منتشر نشده است.

یکی آقایی به من می گفت که هر روز روزنامه های فلان کشور عربی را می خواند. گفتم فلان کشور عربی که مطبوعات آزادی ندارد چیز زیادی را به شما یاد نخواهد داد. شما در غرب و در محیط آزاد نشستی و بجای اینکه از این امکانات استفاده کنی، باز بر می گردی و از منابع جوامع بسته استفاده نمی کنی و به این دلیل است که پیش نمی رویم.

علاوه بر این روزنامه ها منبع خبر در مورد تحولات جدید هستند. نقد فیلم و برنامه های تلویزیونی و نمایشی، نقد کتاب موسیقی، همه گی در روزنامه ها منعکس می شوند. مخصوصا در هفته نامه ها که در مورد انگلستان روزهای یکشنبه منتشر می شوند.

اینها را من برای روزنامه گفتم. ولی شما به راحتی می توانید شبکه های تلویزیونی و رادیویی را هم به این عنوان اضافه کنید. اکثر احوازی ها را که من دیدم فقط و فقط کانال های خاورمیانه را نگاه می کنند. خیلی ها از اخبار داخل کشوری که هستند حتی خبر ندارند و گاهی هم که در مورد وقایع داخلی صحبت می کنند، معلوم است که بر اساس شنیده ها حرف می زنند.

خب کی قرار است که ما قدمی جلو برویم و افکار جدید هم راهی به درون ما پیدا کنند؟ اگر روزنامه های غربی را نخوانیم، شبکه های تلویزیون غربی را نگاه نکنیم و شبکه های رادیو غربی را گوش ندهیم چگونه با جهان جدید آشنا می شوی؟ من پیشنهاد می کنم کسانی که عادت روزنامه خواندن ندارند، از همین فردا شروع کنند.

چند راهنمایی برای کسانی که تازه روزنامه می خوانند

مهمترین قسمت روزنامه قسمت مقاله های اصلی است. که بر حسب روزنامه ممکن است نامهای مختلفی داشته باشد.

قسمت نظرات هم که معمولا تحلیل مسایل داخلی و بین الملل هستند، بسیار مهم می باشند.

قسمت کارتون روزنامه هم بسیار جالب است. در انگلستان به کاریکاتور، کارتون می گویند. از این کارتون ها بسیار نکات را می شود یاد گرفت. که اولین نکته همانا آزادی بیان است.

سعی کنید روزنامه های مختلفی را در دوران های مختلفی امتحان کنید، طولی نخواهد کشید که روزنامه مورد علاقه خود را پیدا خواهید کرد.