خطر افراط گرایی عربستان را تهدید می کند

رضا وشاحی

17/12/2012

ابتدا بگویم که من از تفکر شیعه طرفداری نمی کینم و خودم مسیحی شده ام و از این دایره شیعه وسنی خارج هستم.  من صحبتم بر مبنای خیرطلبی عربستان و عقلانی نگری است. من نگران تغییر بافت اجتماعی و مشکلات ناشی از آن هستم.

در اینکه شیعه پر از خرافات است شکی نیست. از مراسم محرم تا زیارت قبرهای پر از استخوان و وضع تاسف بار حقوق بشر و تقلید کردن از مرجع تقلیدهایی پیرمردی که حتی یکبار برای خرید از خانه شان بیرون نرفته اند گرفته تا نفوذ حکومت در جامعه ما بر اساس دلبستگی های مذهبی همه موجب مشکلات هستند. اما آیا طرف دیگر یعنی تفکر وهابی و سلفی برای ما آزادی و دموکراسی و حقوق بشر به ارمغان خواهد آورد؟ من تمام کسانی را که در ترویج این اندیشه ها فعال هستم به چالش می کشم که به این سوال پاسخ بدهند.

واقعیت این است که تفکر سلفی و وهابی هم روی دیگر سکه هستند و برای ما دموکراسی و حقوق بشر نخواهند آورد. تنها چیزی را که برای ما خواهند آورد درگیری ها مذهبی و فرقه ای شیعه و سنی که در عراق و پاکستان شاهد هستیم، خواهد بود. آیا یک سیاستمدار، یک فعال سیاسی آزادی خواه و یک حزب مسئول برای مردمش چنین جهنمی را خواهد خواست؟ آیا ما متوجه نیستیم که تغییر بافت و فابریک اجتماعی موجب شکاف های عظیم و درگیری ها بی پایان شده و وحدت ملت عربستان را نابود خواهد کرد؟ آیا متوجه هستید که این مساله پای کشورهای عربستان را به قضیه باز خواهد کرد و ما حیاط خلوط درگیری های سعودی و تهران خواهیم شد؟ روشهای این جماعت را هم که در عراق دیدیم.

این روش ترویج وهابیت و سلفی گری نه فقط برای ما آزادی نمی آورد بلکه همین آزادی های کمی که در خانواده هستند را هم خواهد گرفت. نیم نگاهی به سعودی و مصر و دیگر جوامع سلفی و وهابی نشان می دهد که چقدر این جوامع از حقوق بشر دور هستند.

تغییر دین یا اصلاح دین

واقعیت این است که ادیان همه نیاز به رفورم و اصلاحات دارند. من در این سالها بسیار در تاریخ مسیحیت در اروپا مطالعه کرده ام و پای سخنرانی ها مختلف نشسته ام، و سخن مسیحیان و غیر مسیحیان را در این مورد شنیده ام. واقعیت این است که دین مسیحیت هم دچار بسیار خرافات بود. چیزی که اتفاق افتاد این بود که در مرحله اول مصلحان دینی در اروپا ظهور کردند و فرهنگ خرافات را کم کم از فرهنگ مسیحیت خارج کردند. مرحله دوم نقش روشنفکران و فیلسوفان بود. این زمینه را برای شروع عصر روشنگری و پرسشگری در اروپا مهیا کرد و ما نیازمند مصلحان دینی شیعه عربستانی هستیم. ما نیاز به کسانی داریم که ملی فکر کرده و بتوانند از شیعه خرافه زدایی کنند. راه سخت گذر از مصلح دینی به روشنفکر جزوی از تاریخ تکامل هر جامعه است.

اتفاق دیگری که در اروپا افتاد ایجاد کلیساهای مستقل از واتیکان بود. تا کلیسای انگلستان مستقل نشد، انگلستان مستقل نشد. کاتولیک ها در انگلستان همانند شیعه های لبنان که امروز تابع قم هستند، تابع دستورات پاپ بودند و حکومت انگلستان تا سالهای مختلف با چالش قدرت سیاسی مواجه بود. همین داستان را ما در بغداد می بینیم که به علت علایق مذهبی و سلطه فارس های شیعه در اماکن مذهبی عراق تهران در این مناطق نفوذ دارد. اما اگر مسجد و حوزه مستقل شیعه در عراق ایجاد شود، وضعیت تغییر خواهد کرد. ما نیاز به ایجاد حوزه و مسجد مستقل هم در عربستان هستیم.

در مورد شیعه هم بهترین راه حل این است که مصلحان دینی عرب اهوازی بیایند و علم و کتل حسین را نقد کنند و از دین خرافه زدایی کنند. این نقد می بایست شامل نقدر تمام قسمت های شیعه بشود به شکلی که شیعه قسمت زرتشتی گری خود را از دست بدهد و به تسنن نزدیک شود. حتی تغییر شیعه به یک نام دیگر هم فکر خوبی خواهد بود. مثل همان کاری که اخوان المسلمین کردند و نام خود را نه شیعه و نه سنی ( هر چند بنیانشان فکر سنی بود) گذاشتند.

در عین حال فرهنگ دین در حوزه شخصی را می بایست ترویج کرد. هر چقدر فرهنگ جدایی در سیاست در جامعه ما قوی تر بشود دموکراسی ما قوی تر خواهد بود. متاسفانه بعضی احزاب و افراد درست برعکس این عمل می کنند و مدام فرهنگ مذهبی را رواج می دهند.

کسانی هم که از تفکر سنی  طرفداری می کنند را هم تشویق می کنم که تفکر دین سنی هم نقد بشود و سختگیری های اجتماعی در مورد زنان و و دیگر مسایل حقوق بشر نقد شوند. بدون نقد به جلو نخواهیم رفت.

البته که آزادی ادیان درست است و مردم می بایست دین خود را خود تعیین کنند. تغییر دین اگر به شکل طبیعی شکل بگیرد بسیار برای جامعه مفید است. اما اینکه تغییر دین وارد حرکت های سیاسی بشود این موجب مشکلات اجتماعی بسیار خواهد شد. احزابی که ادبیات مذهبی را استفاده می کنند حتی به تجربه سی ساله در ایران توجه ندارند که تمام مشکلات ما از دخالت دین در سیاست است. یک اشتباه را که نباید چند بار تکرار کزد.